Artık Adını Daha Fazla Duyuyoruz. Sürdürülebilir Mimari Nedir?

Barınma, insanların hiçbir zaman değişmeyen temel ihtiyaçlarındandır. Nüfusun artmasına paralel olarak barınma ihtiyacını karşılamak için yapılaşma devam eder. Yaşam alanı oluştururken gelecek nesillerin doğal kaynaklarının tüketilmemesi bakımından da sürdürülebilir mimari kavramı önem taşır. Peki, sürdürülebilir mimari ne anlama gelir?

Mimaride sürdürülebilirlik yaklaşımını anlamak için Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun (WECD) “Sürdürülebilirlik nedir?” sorusuna verdiği cevaba bakabiliriz. 1983 tarihli raporda sürdürülebilirlik, “gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğinden ödün vermeden mevcut neslin ihtiyaçlarını karşılayan gelişme” şeklinde tanımlanır

Çevreye Duyarlı Mimari Anlayış: Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilir mimari, enerji tüketimini en aza indiren ve ekolojiyle uyumlu binalar tasarlamayı amaçlar. Geri dönüşebilir inşaat malzemeleri kullanımı, binaların kendi enerjilerini üretmesinin sağlanması, atık yönetimi, ısıtma-soğutma sistemleri ile enerji sarfiyatının önlenmesi gibi ekolojik mimari seçimleri yapılır.

Mevcut kaynakların mümkün olan en az seviyede kullanılmasını sağlayan bu seçimler sayesinde gelecek nesillerin ihtiyacı olacak doğal kaynakların tüketimi önlenir. Bu özellikleri sebebiyle çevreye duyarlı mimari olarak da adlandırılır.

Sürdürülebilir mimari, çevre dostu olmasının yanı sıra insanların sağlıklı yapılar içerisinde yaşam sürmelerini de sağlar. İnsan sağlığını korumak için bina yapımında toksik olmayan yapıştırıcı ve boya gibi malzemeler kullanılırken havalandırma sistemleri kurulumunda da sağlıklı iç mekan oluşturma amacı ön planda tutulur.

Sürdürülebilir Mimarinin Unsurları Nelerdir?

Çevre ve insanın uyumuna önem veren sürdürülebilir mimaride üzerinde durulan bazı noktalar vardır:

• Enerji Verimliliği: Sürdürülebilir mimari, bir binanın ömrü boyunca en az miktarda enerji tüketmesini ve kendi enerjisini üretebilmesini amaçlar. Kaynak tüketimini azaltmak için pencerelerin güneşe karşı konumlandırılması ve bulunduğu cepheye göre pencere büyüklüğünün ayarlaması yapılır. İyi bir izolasyon ile ısı kaybı önlenir. İnşa edilecek alanda bulunan rüzgar ve güneş gibi doğal kaynaklar değerlendirilir. Güneş paneli ya da rüzgar türbini gibi binanın enerji üretmesini sağlayan sistemler kurulur.
• Ekolojik Yapı Malzemeleri: Sürdürülebilir mimari, yapının ömrünü tamamladıktan sonra da çevreye zarar vermemesini sağlar. Geri dönüşüm ile elde edilen ahşap malzemeler kullanılarak hem mevcut kaynaklar tüketilmemiş olur hem de bina yıkıldığı zaman bu parçalar geri dönüşüm ile yeniden kullanılabilir. Ayrıca yapıda kullanılan malzemelerin düşük karbon ayak izine sahip olmasına da önem verilir.
• Çevre ile Uyum: İnşası yapılacak binanın alan seçimi de sürdürülebilir mimari için önem taşır. Mikroklimayı etkilemeyecek ve bina sakinlerinin çevreleri ile uyum içerisinde olabilecekleri mimari tasarımlar uygulanır.

Gelecek için büyük önem taşıyan sürdürülebilir mimari örnekleri ise ABD’de J. Craig Venter Enstitüsü, İzlanda’da Harpa Consert Hall, Almanya’da Stadthaus M1, İspanya’da Joan Maragall Kütüphanesi ve İngiltere’de BedZED yapısıdır.